طراحی لوله کشی آتش نشانی ساختمان
همانطور که میدانید امروزه با رشد روز افزون جمعیت نیاز به مسکن و همچنین گسترش برج های اداری و تجاری و … در شهر های مختلف افزایش ساخت و ساز را به دنبال داشته است ؛ با توجه به اینکه عدم آگاهی از اصول ایمنی ساختمان‌ها و همچنین کوتاهی مسئولان در برخی موارد باعث به جای ماندن خسارت های مالی و جانی بسیاری در اثر حوادث و سوانحی مانند آتش سوزی می شود.
امروز قصد داریم در مورد طراحی لوله کشی آتش نشانی ساختمان صحبت کنیم . سازمان آتش نشانی سعی دارد که با ارائه دادن یک طراحی لوله کشی آتش نشانی ساختمان استاندارد همواره از خسارات مالی و جانی سوانحی مثل آتش سوزی جلوگیری کند.
طراحی لوله کشی آتش نشانی ساختمان نمونه ای از لوله کشی تخصصی انجام شده برای دسترسی به مواد اولیه در راستای اطفا حریق در موارد ضروری می باشد . بخشی از طراحی لوله کشی آتش نشانی ساختمان در رابطه با سیستم اطفاء حریق ساختمان می باشد که اهمیت زیادی دارد . برای طراحی لوله کشی آتش نشانی ساختمان استفاده از تجهیزات تخصصی و اجرای لوله کشی اصولی و استاندارد آتش نشانی ساختمان باعث اطفاء و مهار به موقع آتش سوزی و جلوگیری از آسیب‌های مالی و جانی ناشی از آتش سوزی در ساختمان می شود.
حال باید دانست چه چیزهایی در طراحی لوله کشی آتش نشانی ساختمان نقش دارند که می‌توان به طور خلاصه به مساحت و تعداد طبقات هر ساختمان اشاره کرد . اجرای لوله کشی آتش نشانی ساختمان های مسکونی با ساختمان های دیگر تفاوت دارد پس می توان گفت کاربرد ساختمان ها در طراحی لوله کشی آتش نشانی ساختمان نقش دارند و با توجه به شرایط طبقات نوع طراحی آن ها متفاوت است در این مطلب طراحی لوله کشی آتش نشانی ساختمان با روش‌های مختلف اتصالات و اجرای لوله کشی مورد بررسی قرار می گیرد.
انواع طراحی لوله کشی آتش نشانی ساختمان
همانطور که در مقدمه اشاره کردیم آتش نشانی ساختمان در ساختمان های مختلف از نظر کاربرد و طبقات گوناگون در شرایط متنوعی صورت می گیرد. لوله کشی آتش نشانی بر اساس نوع ساختمان در طرح های مختلفی قابل اجرا است در این بخش ما نمونه هایی از کاربرد طراحی لوله کشی آتش نشانی ساختمان در روش‌های مختلف را بررسی خواهیم کرد.
روش خشک در طراحی لوله کشی آتش نشانی ساختمان
در این روش لوله کشی آتش نشانی منبع آب مورد نیاز از منبع آب ساختمان جدا می باشد از طریق لوله ورودی که در جلوی درب ساختمان نصب شده است تامین می شود از آنجایی که این منبع در سیستم آبرسانی داخلی ساختمان تعبیه نشده است آن را به عنوان روش خشک می شناسند در مواقع ضروری آب مورد نیاز در لوله کشی آتش نشانی در این روش به سیستم لوله کشی پمپاژ می شود.
هر طبقه در کنار هر راه پله یک جعبه آتش نشانی( Fire box ) و یک کپسول پودر ۸ کیلوگرمی در نظر گرفته شده و در کنار هر آشپزخانه داخل واحد طبقات یک عدد کپسول ۵ کیلوگرمی پودر قرارداده شده است. جعبه های آتش نشانی طبقات توسط یک لوله 1/2 2 اینچ به هم ارتباط دارند و سپس توسط یک لوله 21/2 اینچ یا 7 به کنار ورودی ساختمان به شیردوکوپلینگ یا سیامی متصل است. دررایزر در پایین ترین لوله قائم یک شیر تخلیه آب و در انتها یک شیر هواگیری اتوماتیک در نظر گرفته شده است. این سیستم لوله کشی را سیستم خشک نی گویند. چون همیشه داخل لوله ها آب نیست و به هنگام آتش سوزی از طریق شیر دوکوپلینگ به ماشین آتش نشانی متصل می شود .
روش تر در طراحی لوله کشی آتش نشانی ساختمان
در این روش آب مورد نیاز برای طراحی لوله کشی آتش نشانی از آب شهری موجود در لوله کشی ساختمان تامین می شود این دسترسی همیشگی به منبع آب مورد نیاز ، دلیل شناخته شدن این روش به عنوان روش تر در طراحی لوله کشی آتش نشانی ساختمان می باشد.
روش ترکیبی در طراحی لوله کشی آتش نشانی ساختمان
در روش ترکیبی همانطور که از نام این روش پیداست ، از دو سیستم تر و خشک وابسته به نوع ساختمان مساحت و ارتفاع آن در لوله کشی آتش نشانی ساختمان قابل اجرا میباشد.
روش اسپرینکلر در طراحی لوله کشی آتش نشانی ساختمان
این روش یکی از قدیمی ترین روش های اجرای لوله کشی آتش نشانی در ساختمان هایی که مسکونی هستند محسوب می شود . اجزای سیستم اسپرینکلر شامل یک منبع ذخیره آب ، تامین کننده فشار ، لوله ها و شیرآلات و اتصالات فلزی می باشد که به منظور توزیع کننده آب و سیستم خودکار پاشش ( sprinkler ) تشکیل می شود. امروزه از این سیستم برای ساختمان هایی که ارتفاع خیلی زیادی دارند استفاده می شود.
تجهیزات آتش نشانی
این تجهیزات شامل کپسول آتش نشانی هیدرانت و دنباله آتش‌نشانی ، شیر فلکه و درپوش آتش‌نشانی ، قرقره آتش نشانی ، نازل و اسپرینکلر آتش‌نشانی ، تبدیل و کوپلینگ آتش‌نشانی ، شیلنگ و فایرباکس آتش نشانی می شود.
ضوابط لوله کشی آتش نشانی
ضوابط آتش نشانی شامل زیر گروه های زیر می باشد:
۱) ضوابط محافظت سازه ساختمان از طریق احتمالی
یکی از سهل انگاری هایی که در ساختمان سازی می افتد، عدم پیش‌بینی محافظت ساختمان ، مخصوصا در سازه های فولادی در مقابل آتش سوزی و حریق احتمالی است.
شما باید طوری ساختمان سازی انجام دهید که آتش نشانی و سیستم اطفاء حریق شبکه شهری ، وقت کافی پیدا کند تا قبل از فرو ریزی ساختمان به اطفاء حریق بپردازد برای اینکه اطلاعات بیشتری راجب ضوابط آتش نشانی بدست بیاورید میتوانید بر روی این لینک کلیک کنید
در ضوابط لوله کشی آتش نشانی ، بعد از ساخت ساختمان و قبل از دیوارکشی و ساخت سقف ها ، باید با نظارت سازمان آتش نشانی با لایه ضد حریق به ضخامت ۲ الی ۲.۵ سانتی متر کل قسمت های فولادی ساختمان را پوشانیده شود.
ماده ضد حریق، باعث مقاومت بیشتر ساختمان در آتش سوزی می شود . توجه کنید که پوشاندن این لوازم و اتصالات فولادی ، باید کاملا یکپارچه صورت گیرد و هیچ جایی از اسکلت فولادی ساختمان عاری از مواد ضد حریق نباشد.
۲) ضوابط دود و کنترل دود در حریق احتمالی
همانطور که می دانید بیشتر صدمات جانی در آتش سوزی های ساختمان ها ، اغلب بر اثر خفگی و دود می باشد . قبل از اینکه آتش چیزی را بسوزاند ، دود شدید ناشی از سوختگی ، افراد ساکن ساختمان را دچار خفگی می کند و ساکنین قادر به فرار به خارج ساختمان نمی باشند.
برای کنترل و هدایت دود در لوله کشی آتش نشانی به رعایت ضوابط آتش نشانی در موارد زیر توجه نمایید:
– باکس راه پله در آتش نشانی : یکی از مهمترین موارد رعایت باکس آتش نشانی می باشد . از آنجایی که دود ناشی از سوختگی یک واحد می‌تواند به واحدهای دیگر سرایت کند و شما در اجرای باکس راه پله موظفید تمامی فضای راه پله را توسط در های ضد حریق از محل دیگر واحدها جدا کنید به طوری که اگر دودی در طبقات پایین اتفاق افتاد ، بدون نفوذ به طبقات بالاتر از محل راه پله به پشت بام راه یابد.
– آسانسور : فضای آسانسور نیز باید توسط یک باکس یا یک کریدور از محل واحدها جدا گردد. طوری که در اتفاقات آتش سوزی افراد بتوانند بدون استفاده از آسانسور از پله ها راه فرار داشته باشند.
بهترین حالت این است که با طراحی مداری در آسانسور، به محض دریافت دود با باز ماندن درب از مدار خارج شود و غیر قابل استفاده شود.
– درب های خروج اضطراری : در های فرار در ضوابط آتش نشانی بسیار مهم است . باید در ها طوری طراحی شوند که ساکنین موقع فرار ، از داخل واحد درب را به بیرون هل داده و فرار کنند.در ها غیر قابل قفل شدن باشند و درب پشت بام قفل نباشد.
۳) ضوابط پله فرار در آتش نشانی
در ساختمان های بیش از ۵ طبقه مسکونی، ۶ طبقه و بالاتر، نیاز به پله فراری دارید که از راه پله های عادی، جدا باشد. درهای پله فرار ، غیر قابل قفل شدن باشد. همه ی ساکنین ساختمان باید قابلیت دسترسی به پله فرار را داشته باشند. شیب پله ها و حفاظ نرده ها باید رعایت گردد تا در موقع حادثه باعث حوادث دیگری مثل سقوط نشود . موقع فرار رو به پله ها، باید درب رو به بیرون باز شود. یعنی فرد در حال فرار بتواند با هل دادن در رو به بیرون ، خارج شود .در ساخت پله های فرار، استفاده از موادی مثل چوب و پلاستیک و و موادی که در اثر سوختگی ممکن است ایجاد دود کنند ، ممنوع است.
۴) ضوابط اعلام حریق در آتش نشانی
سیستم اعلام حریق گزارش دهنده‌یددود ناشی از آتش‌سوزی و نشتی گاز میباشد. در راستای رعایت استاندارد لوله کشی آب آتش نشانی، مراقب باشید تمام حسگرهایی که در واحد ها استفاده می‌کنید ، از نوع مرغوب باشند و با حساسیت بالا به گاز و دود را داشته باشند تعداد حسگرهایی که در سقف یا در مشاعات استفاده می کنید ، به تعداد مناسب باشد. توجه داشته باشید که سیستم اطفاء حریق دارای برق اضطراری باشد و با نبود برق ، سیستم هشدار گاز و دود قطع نگردد.
۵) ضوابط اطفاء و خاموش کردن آتش نشانی
در ساختمانهای سطح بالاتر، مخصوصاً از ۶ طبقه به بالا، علاوه بر سیستم اعلام حریق به سیستم اطفاء حریق یعنی سیستم خاموش کردن آتش نیز نیاز داریم.
سیستم اطفاء حریق به طور ساده ، منبعی پر از آب در بالاترین نقطه ساختمان به همراه یک شبکه لوله کشی می باشد.
شبکه لوله کشی توسط اسپرینکلر، کنترل می گردند.عملکرد اسپرینکلر به این صورت است که در هنگام آتش سوزی ، زمانی که دما به ۶۷ درجه سانتیگراد برسد، الکل داخل کپسول جوشیده و به بخار تبدیل می شود و باعث شکستن کپسول با آزاد شدن فنر اسپرینکلر می گردد. در این حالت آب در نقطه ای که میخواستیم جاری می گردد.
یکی دیگر از مواردی که باید در اطفا حریق ا آن توجه داشت رساندن اب به محل اتش سوزی است اب جز مهمترین خاموش کننده های اتش میباشد و با کاهش حرارت اتش باعث خاموشی ان میگردد یکی از مهمترین راه ها رساندن مستقیم آب با استفاده از شیلنگ اتش نشانی است که باید ضوابط لوله کشی آن مورد توجه قرار بگیرد
