آتش سوزی که از حوادث غیرقابل انتظاری است که ممکن است برای هر شخصی اتفاق بیفتد این حادثه میتواند اثرات مالی و جانی بسیاری را بر روی خانوادهها داشته باشد برای همین باید افراد خانواده آموزشهای لازم برای خاموش کردن آتش را ببینند تا هنگام وقوع حادثه بتوانند آتش را مهار کرده و از صدماتی که برای آنها ممکن است به جای بگذارد جلوگیری کند برای اطلاع از روشهای خاموش کردن آتش باید شما بدانید که ماهیت آتش از سه عنصر تشکیل شده است که اگر بتوانید جلوی هر یک از این عناصر را بگیرید میتوانید آتش را مهار کنید سه عنصر تشکیل دهنده آتش شامل حرارت ماده سوختنی و اکسیژن می باشد که در واقع این سه عنصر را مثلث آتش می نامد هر یک از این اجزای را اگر بتوانید از بین ببرید توانسته اید عناصر سازنده آتش را ناقص کرده و باعث عملیات اطفاء حریق و مهار آتشسوزی شوید در ادامه مقاله قصد داریم روش های مختلف خاموش کردن آتش را برای شما توضیح دهیم تا بتوانیم بهنگام وقوع حادثه عملیات اطفاء حریق را به خوبی انجام دهید
خاموش کردن آتش به کمک کاهش درجه حرارت
یکی از روشهای خاموش کردن آتش از بین بردن درجه حرارت در آتش سوزی می باشد از بین بردن این عنصر با استفاده از خنک کردن آتش به وسیله آب صورت میگیرد که یکی از روشهای خاموش کردن آتش می باشد در این روش اگر شما آب را به صورت اسپری استفاده کنید و بر روی آتش بپاشید میتوانید باعث جلوگیری از آتشسوزی شوید آب بخوبی میتواند حرارت آتش را پایین آورد و از ادامه آتشسوزی جلوگیری کند لازم به ذکر است که استفاده از آب به عنوان روش خاموش کردن آتش می تواند یک سری معایب نیز در کنار مزایای مختلف آن داشته باشد که در ادامه به آنها اشاره میکنیم
مزایای استفاده از آب به عنوان روش خاموش کردن آتش:
- استفاده از آب با اسپری به علت سطح فراوانی که با آتش ایجاد میکند قدرت جذب حرارت بیشتری را دارد و حرارت را بهخوبی میتواند از آتش بگیرد شما اگر از آب به عنوان خاموش کننده آتش استفاده کنید میتوانید سطح زیادی از آتش تان را پوشش دهید و سریعتر آتش را مهار کنید
- اگر از آب به عنوان روش خاموش کردن آتش استفاده کنید بخار این ماده ذرات قابل اشتعال را رقیق می نماید و از پراکنده شدن آتش جلوگیری میکند
- استفاده از آب به عنوان خاموش کننده آتش کمک میکند تا به عنوان یک سپر حرارتی از انتقال تشعشعی حرارت جلوگیری نماید
- استفاده از آب به عنوان روش خاموش کردن آتش به شما کمک می کند تا بعد از تبخیر غلظت اکسیژن را به شدت کاهش دهد و یکی دیگر از عناصر تشکیل دهنده آتش را نیز از بین میبرد
- استفاده از آب به صورت اسپری کمترین خسارت را میتواند به اماکن و تجهیزات وارد کند
معایب استفاده از آب به عنوان روش خاموش کردن آتش
علت سنگین بودن میتواند حمل و نقل آن سخت و پرهزینه باشد و افراد برای خاموش کردن آتش نیاز به استفاده از تجهیزات مختلفی داشته باشند تا بتوانند آب را به محل آتشسوزی برسانداستفاده از آب پرفشار در برخی از آتش سوزی ها می تواند موجب از بین رفتن اماکن و تجهیزات شود زیرا قدرت آب پرفشار میتواند تخریب زیادی را به ارمغان بیاورد
استفاده از آب با تمام مزایا و معایبی که دارد میتواند یک انتخاب برای روش خاموش کردن آتش باشد اما باید به این نکته توجه داشته باشید که استفاده از این خاموش کننده آتش محدودیتهایی نیز دارد و شما نمی توانید از آن در تمام آتش سوزی ها استفاده کنید برای مثال آب در برخی از مایعات قابل اشتعال مثل الکل حل میشود و نمیتواند یک انتخاب مناسب برای این گونه آتش سوزیها باشد همچنین به علت سنگینی در مایعات قابل اشتعال فرو میرود و یکی دیگر از محدودیتهای استفاده از آب به عنوان روش خاموش کردن آتش در آتش سوزی هایی است که در آن مواد برقی می باشد زیرا آب یک رسانای الکتریکی است و در این آتش سوزیها نمیتواند هیچ کاربردی داشته باشد بلکه استفاده از آن میتواند خسارتهای جبران ناپذیری را نیز وارد نمایید لازم به ذکر است که برخی از تجهیزات آتش نشانی میتواند نقص هایی که استفاده از آب به عنوان خاموش کننده آتش دارد را از بین ببرد برای مثال اگر شما از یک شلنگ آتش نشانی استفاده کنید می توانید موضوع در دسترس بودن آب را حل نمایید
خاموش کردن آتش به وسیله کاهش میزان اکسیژن و یا خفه کردن آتش
همانطور که گفتیم یکی از عناصر اصلی تشکیل دهنده آتش اکسیژن می باشد اگر شما بتوانید به هر نحوی اکسیژن را از صحنه آتش سوزی دور کنید و یا به عبارتی هوا را از صحنه بیرون ببرید می توانید باعث خاموش شدن آتش شویم برای همین کاهش اکسیژن می تواند یکی از روشهای خاموش کردن آتش باشد که میتوانید از آن هنگام آتش سوزی استفاده کنید اما این که چگونه میتوانید هوا را از صحنه آتش سوزی دور کنید با استفاده از روشهای خاص صورت می گیرد که در ادامه به شرح تعدادی از آنها میپردازد
ایجاد یک لایه عایق بین هوا و آتش
در این روش شما باید یک لایه عایق بین هوا و آتش ایجاد کنید تا از رسیدن هوا به آتش جلوگیری نماید و با این کار اکسیژن را از آتش دور کرده و باعث خاموش شدن آتش شوید برای این کار میتوانید از کپسول آتش نشانی فوم استفاده کنید کف موجود در این کپسول آتش نشانی باعث میشود که یک لایه عایق بین هوا و آتش به وجود آید آب موجود در این کف باعث خنک شدن آتش می گردد روش های دیگری نیز برای به وجود آوردن یک عایق بین هوا و آتش وجود دارد که از جمله آنها میتوان به انداختن پتو پارچه خیس و ریختن شن و ماسه اشاره نمود
جایگزینی گازهایی که از هوا سنگین تر هستند
در این روش شما از گازهایی که بین 5 تا 5/1 برابر هوا وزن دارند می توانید استفاده کنید تا یک لایه عایق بین هوا و آتش به وجود بیاورید گازهای که دارای این ویژگی هستند عبارتند از کربن دی اکسید تتراکلرید کربن و دی برومو متان
خاموش کردن آتش به وسیله دورکردن مواد سوختنی
همانطور که گفتیم یکی از عناصر اصلی تشکیل دهنده آتش ماده سوختنی می باشد اگر شما بتوانید ماده سوختنی را از مجاورت اکسیژن و حرارت دور کنید به تبع آتشسوزی را می توانید مهار کنید یکی از ابتداییترین کار ها هنگام آتش سوزی دور کردن ماده سوختنی از مجاورت آتش سوزی می باشد برای این کار باید به منشاء آتشسوزی دقت کنید برای مثال برخی از اوقات منشاء آتش سوزی می تواند ترکیدن لوله گاز باشد برای مهار این آتش سوزی باید در ابتدای امر شیر گاز را ببندید تا از در دسترس بودن ماده سوختنی جلوگیری کنید یکی از روشهای خاموش کردن آتش همین جلوگیری از در دسترس بودن مواد سوختنی می باشد در آتش سوزی هایی که منشاء آن مواد سوختنی جامعه می باشد شما باید جامدات قابل اشتعال را از فضا دور کنید تا از گسترش آتش جلوگیری نمایید در واقع قطع ماده سوختنی به سه روش انجام میشود که اولین آن دور کردن ماده سوختنی از شعله است و روش دوم دور کردن شعله از ماده سوختنی و در روش سوم ایجاد فاصله عایق این ماده سوختنی و شعله می باشد شما با هر یک از این سه روش میتوانید از در کنار هم قرار گرفتن ماده سوختنی و حرارت اکسیژن جلوگیری کنید
خاموش کردن آتش به وسیله قطعه واکنش های زنجیره ای
یکی از روشهایی که به تازگی برای مهار آتش مورد توجه قرار گرفته و خاموش کردن آتش به وسیله واکنش های زنجیره ای می باشد در این روش خاموش کردن آتش ما بدون حذف هیچکدام از عناصر سهگانه تشکیل دهنده آتش یعنی حرارت اکسیژن و ماده سوختنی می توانید با دخالت در واکنش های زنجیره ای سوختن آتش را خاموش کنید در واقع در این روش ها شما می توانید بدون از بین بردن هر یک از عناصر سهگانه آتشسوزی و تنها با دخالت در واکنشهای سوخت و اجازه ندادن به اکسیژن جهت ترکیب عملیات اطفاء حریق را به خوبی انجام دهید
ابزار های مهار آتش
حال که با روش های اصلی خاموش کردن آتش آشنا شدید بعد دانستید که چگونه میتوان یک آتش سوزی را مهار کرد و یک آتش از چه عناصری تشکیل شده است باید بدانید که ابزارهای لازم برای عملیات اطفاء حریق کدام است و شما هنگام آتش سوزی باید از چه وسایلی استفاده کنید تا بتوانید آتش را به خوبی مهار کنیم هر چقدر که شما روشهای خاموش کردن آتش را بدانید اگر ابزارهای لازم برای مهار آتش نداشته باشید نمیتوانید به خوبی هنگام آتش سوزی از علم خود استفاده کنید برای خاموش کردن آتش هایی که در منازل صورت میگیرد مهمترین ابزار میتواند جعبه آتش نشانی باشد در این جعبه شما وسایل مختلفی از جمله کپسول آتش نشانی و شلنگ آتش نشانی دارید شما با استفاده از این ابزار می توانید که از انتشار آتش جلوگیری کنید فقط باید بدانید که منشا آتش سوزی کدام است تا بتوانید از بهترین کپسول آتش نشانی مناسب استفاده نمایید